Dijkversterking Arcen

In opdracht van de Dijkzone Alliantie heeft NEXT architects zorgvuldig gekeken naar de omgeving van het historische Arcen met haar Schanstoren, de brouwerij Hertog-Jan en Kasteel Arcen. Daarnaast loopt de lijn dwars door de achtertuinen van bewoners in het historische centrum. Het vormt géén kaarsrecht lijn door het landschap, maar moet wel voelbaar en beleefbaar zijn. NEXT analyseerde en heeft de elementen vorm gegeven waarmee dit waterkering zich aanpast aan de tuinen, het kasteel, de schanstoren en rondom de brouwerij.

Een vijf kilometer lange, nieuwe waterkering bestaande uit een dijk, een zelfsluitende waterkering (de Vlotterkering®) en een demontabel deel, vervangt de wirwar aan oplossingen die nu bescherming moeten bieden tegen hoogwater. De Vlotterkering®, die vier meter omhoog komt bij hoog water, loopt dwars door de tuinen van de bewoners. Bij laag water hebben de Arcenaren vanuit hun huizen zicht op de machtige weidsheid van de rivier; bij hoogwater worden hun tuinen, huizen én het achterliggende middeleeuwse Arcen beschermd tegen het natuurgeweld.

Het is de tweede keer dat NEXT architects het principe van de Vlotterkering® inpast bij een project. Het materiaalpallet voor de toegangspoorten in het eveneens Limburgse plaatsje Steyl vormde een mooie leerschool voor de coupures in Arcen. Op plekken waar deze coupures, oftewel natuurstenen doorgangen in de dijken, zijn gemaakt ervaar je als het ware ‘door de waterkering’ te gaan en ontstaan steegjes richting de uiterwaarden; de spanning van het dreigende water is voelbaar en ervaarbaar.

De dijkversterking in Steyl-Maashoek is onderdeel van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma. Na de watersnood in de zomer van 2021 bleek de huidige dijk niet hoog en sterk genoeg om het dorp in de toekomst te beschermen.